πρώτο φροντιστήριο (ρεπορτάζ - φωτογραφίες)

Μέσα σε ‘’οικογενειακό’’ κλίμα και συναδελφικό πνεύμα πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή  8 Δεκεμβρίου 2017, το απόγευμα, η πρώτη μηνιαία σύναξη του φροντιστηρίου ψαλτικής τέχνης. Κατόπιν απόφασης του Δ. Σ. του συλλόγου ιεροψαλτών Αιτωλοακαρνανίας «Άνθιμος ο Αρχιδιάκονος», με έδρα την πόλη του Αγρινίου, δημιουργήθηκε το φροντιστήριο ψαλτικής τέχνης. Κάθε μήνα στον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδος Αγρινίου λαμβάνει χώρα μια εισήγηση πάνω σε κάποιο θέμα σχετικό με την ιεροψαλτική τάξη και στη συνέχεια ακολουθεί συζήτηση επί του αναλυθέντος θέματος.

Έτσι την Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση με ομιλητή τον λίαν εξαίρετο φιλόλογο- θεολόγο-τέως γυμνασιάρχη και λαμπαδάριο του Ι .Ν. Αγίων Κων/νου και Ελένης Αγρινίου κ. Μιχαήλ Οικονόμου. Ο κ. Οικονόμου ανέπτυξε με ιδιαίτερη γλαφυρότητα και σαφήνεια το θέμα: «η προσωπικότητα, τα προσόντα, το έργο και η θέση του ιεροψάλτη στη θεία λατρεία».  Πρωταρχικός στόχος του κ. Οικονόμου υπήρξε στο να αναδείξει τη σημαντικότητα του ιεροψάλτη ως κατώτερου κληρικού της Εκκλησίας μας. Δεν έχει μια τυχαία θέση αυτός που ανεβαίνει στο ιερό αναλόγιο, αλλά του δίνεται από την Εκκλησία μια ξεχωριστή δωρεά, αυτής της εκπροσώπησης του λαού Θεού μέσα την Θεία Λατρεία. Εξάλλου σύμφωνα με την κανονική παράδοση υπάρχει ειδική τάξη ‘‘χειροθεσίας’’ από επίσκοπο κάποιου στο βαθμό του ιεροψάλτη. Μάλιστα ο ομιλητής κατοχύρωσε τα όσα υποστήριξε για την καθιέρωση του ιεροψαλτικού θεσμού στην διάρκεια των αιώνων μέσα από αγιογραφικές, πατερικές και λειτουργικές πηγές(π.χ. Θεία Λειτουργία του Αγ. Μάρκου, των Αποστολικών Διαταγών κ.τ.λ.).

Έπειτα αναφέρθηκε στα προσόντα που καλείται να διαθέτει ο κάθε διάκονος του ιερού αναλογίου. Οφείλει να έχει τόσο φυσικά (π.χ. φωνή, ευκρίνεια, κ.τ.λ.), όσο και τυπικά προσόντα (π.χ. γνώση της μουσικής, της ορθοφωνίας κ.τ.λ.). Προπάντων εστίασε το λόγο περί προσόντων σε ένα και βασικό προσόν, που δεν είναι άλλο από τον «φόβο Κυρίου». Τόνισε πως από τη στιγμή που ανεβαίνει, εωσότου κατέβει ο ιεροψάλτης από το ιερό αναλόγιο, πρέπει να διακατέχεται από τον απαιτούμενο σεβασμό και την προσήκουσα τιμή προς τον Παντοδύναμο Θεό.  Μπορεί να έχει να αντιμετωπίσει ορισμένους εχθρούς στην όλη πορεία του, εντούτοις πρέπει να μένει ανεπηρέαστος και ανέγγιχτος από όλους αυτούς. Επί παραδείγματι ανέφερε πως ο διάβολος είναι ο ‘‘πρώτος’’ εχθρός που φθονεί και απεργάζεται το ιεροψαλτικό έργο. Είναι εκείνος που θα προσπαθήσει να οδηγήσει στην πνευματική πτώση τον μύστη της τέχνης του Ιερού Δαμασκηνού.

Μεταξύ των άλλων επίσης τόνισε πως: «ο κάθε συνάδελφος δεν πρέπει να νοιώθει ανεβαίνοντας στο ψαλτήρι ότι ανέρχεται υψηλότερα έναντι των υπολοίπων εκκλησιαζομένων.» Απεναντίας η ανάβασή του στο αναλόγιο συνεπάγεται με μια ιερή ευθύνη και ένα ιερό χρέος. Αφενός καλείται να φέρει εις πέρας μια μακραίωνη ψαλτική παράδοση, αφετέρου να υμνολογεί τον Κύριο. Ο κάθε ιεροψάλτης κάθε φορά που ψάλλει, γίνεται ‘‘κήρυκας του Ευαγγελίου’’, όταν διαμέσου των ιερών ύμνων μεταλαμπαδεύει ‘‘ρήματα ζωής αιωνίου’’.

Συναρπαστικά ήταν και τα παραδείγματα που χρησιμοποίησε ο κ. Οικονόμου, παρμένα μέσα από την ψαλτική παράδοση. Ιδιαιτέρως έκανε μνεία στους αείμνηστους άρχοντες πρωτοψάλτες της Μ. τ. Χ. Ε  Κωνσταντίνο Πρίγγο, Θρασύβουλο Στανίτσα κ. ά. Επιπλέον, κατέθεσε περιστατικά, ακόμη και προσωπικές του εμπειρίες από την πολυετή ενασχόλησή του με το ιερό αναλόγιο. Μίλησε για το ήθος, τη στάση, τη συμπεριφορά και γενικότερα τη πνευματική μαρτυρία που πρέπει να δίνει ο κάθε ψάλτης. Κατέληξε δε με την φράση του Απ. Παύλου: «μετά φόβου και τρόμου την ευατων σωτηρίαν κατεργάζεσθε.» (Φιλιπ. β΄, 12).

Η αξιέπαινη αυτή προσπάθεια ενημέρωσης και κατάρτισης επάνω σε ψαλτικά θέματα από μέρους του Δ. Σ. του Συλλόγου ιεροψαλτών στέφθηκε από επιτυχία. Όχι μόνο προσήλθαν αρκετοί ιεροψάλτες , βοηθοί του ιερού αναλογίου ακόμη και μαθητές των σχολών Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως μας, αλλά της ενδιαφέρουσας και τεκμηριωμένης εισήγησης του κ. Οικονόμου επακολούθησε ένας αρκετά εποικοδομητικός διάλογος μεταξύ των συμμετεχόντων. Για άλλη μια φορά διαπιστώνετε πως η ‘‘ψαλτική τέχνη’’ είναι ένας ανεξερεύνητος θησαυρός, προσμένοντας να τον ανακαλύψουμε!

Ιωάννης Γκιάφης