κήρυγμα εορτής Μεταμορφώσεως

   Ασφαλώς αγαπητοί μου η λέξη «ἀλλοίωσις» μας φέρνει στο νου δυσάρεστες εικόνες και σκέψεις. Μάς θυμίζει φθορά και καταστροφή. Και αυτό είναι ίσως φυσικό γιατί στις ημέρες που ζούμε ο αρνητισμός έχει καταστεί τρόπος ζωής και κεντρικό νόημα.

   Για μία αλλοίωση όμως, μάς μίλησαν τόσο το σημερινό αποστολικό όσο και το ευαγγελικό ανάγνωσμα. Μία αλλοίωση μάς καλεί σήμερα η Εκκλησία μας να ζήσουμε, μία όμως παράδοξη αλλοίωση που δεν έχει ως σημείο αναφοράς την φθορά, αλλά την ανακαίνιση του εσωτερικού Ναού της προσωπικότητάς μας, δηλαδή της ψυχής μας. Αυτή η σημερινή αλλοίωση έχει κέντρο τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό και την αναλλοίωτη διδασκαλία Του.

   Τιμούμε σήμερα, αγαπητοί, την μεγάλη δεσποτική αορτή της Μεταμορφώσεως του Κυρίου μας. Μία εορτή τόσο λαμπροφόρα και τόσο σημαντική που, αν και Κυριακή σήμερα, στάθηκε ικανή λόγω των πνευματικών της νοημάτων να υπερκαλύψει το αναστάσιμο της ημέρας. Ας παρακολουθήσουμε όμως εκτενέστερα το γεγονός που εορτάζουμε σήμερα και στη συνέχεια ας προσπαθήσουμε να εμβαθύνουμε σε αυτό.

Α. ΤΙ ΕΟΡΤΑΖΟΥΜΕ ΣΗΜΕΡΑ;

   Χρονικά θα τοποθετηθούμε λίγο πριν τα γεγονότα των Παθών Του Κυρίου μας στα Ιεροσόλυμα. Εύλογα βέβαια θα αναρωτηθεί κανείς γιατί μία εορτή που κανονικά θα έπρεπε να τοποθετηθεί μέσα στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή, εορτάζεται εν μέσω του καλοκαιριού. Αυτή είναι μία άλλη ιστορία της οποίας η απάντηση αφορά αφ ενός μεν την εύρυθμη διαρρύθμιση του εκκλησιαστικού ημερολογίου, αφ ετέρου ότι δεν μπορεί μία τόσο λαμπροφόρα εορτή να εορτάζεται εν μέσω πένθιμης περιόδου όπως είναι η Μεγάλη Τεσσαρακοστή και τέλος, ένας τρίτος λόγος είναι και η πνευματική ενδυνάμωση των πιστών μιας και σε λίγες ημέρες θα εορτάσουμε ένα άλλο Πάσχα αυτό του καλοκαιριού, δηλαδή την Κοίμηση και μετάσταση της Υπεραγίας Θεοτόκου.

  Εκεί λοιπόν βρισκόμαστε. Στις τελευταίες επί γης ημέρες του Κυρίου μας με τους μαθητές του. Τους μαθητές που έχουν ήδη πληγωθεί και φοβηθεί από την επικείμενη απουσία του διδασκάλου του. «έμέ οὔ θεωρεῖτε ἔχοντα..» τους έχει προαναγγείλει. Τους μαθητές που, αν και έχουν βιώσει τόσα εξαίσια και θαυμάσια, ακόμη σκέφτονται με την κοσμική νοοτροπία και ζητούν πρωτοκαθεδρίες. Αυτούς τους μαθητές επιθυμεί να τονώσει ο Κύριος. Να πάρουν μια σύντομη γεύση για το πού Εκείνος πρόκειται να βρεθεί μετά τα γεγονότα τα οποία θα ακολουθήσουν αλλά και για το που οι μαθητές μπορούν να βρεθούν αν το επιθυμήσουν στ’ αλήθεια.

   Παραλαμβάνει λοιπόν ο Κύριος τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη και τους ανεβάζει στο υψηλό όρος Θαβώρ. Και εδώ πάλι μπορεί να μας γεννηθεί μία απορία. Γιατί δεν πήρε μαζί Του και τους δώδεκα μαθητές; Και σε αυτή την απορία υπάρχει απάντηση. Ο Κύριος δεν αναζητούσε οπαδούς. Ούτε ήθελε οι άνθρωποι αυτοί που επέλεξε για μαθητές να βρίσκονται μαζί Του από φόβο. Από τους δώδεκα μαθητές τους οποίους είχε, μόνο αυτοί οι τρείς προσπαθούσαν λίγο παραπάνω να κατανοήσουν Τον Κύριο και τα όσα δίδασκε και έπραττε. Κι αν προσέξουμε σχετικά στην Καινή Διαθήκη θα δούμε ότι ο Χριστός ξεκινά το έργο του με δώδεκα μαθητές. Σταδιακά μέσα στα Ευαγγέλια στις αναφορές μειώνεται ο αριθμός. Στην Μεταμόρφωση του Κυρίου μας εμφανίζονται αυτοί οι τρεις μαθητές, στα γεγονότα της σύλληψης εμφανίζονται δύο, ο Πέτρος και ο Ιωάννης, για να καταλήξουμε στον φρικτό Γολγοθά με έναν μόνο μαθητή αυτόν «ὅν ἠγάπα ὁ Ἰησούς», τον Ιωάννη.

   Τρεις λοιπόν μαθητές ζουν αυτό το εξαίσιο και παράδοξο που συμβαίνει στο όρος Θαβώρ. Και ποιό είναι αυτό; Ένα ακατανόητο φως εκτυφλωτικό που σαρώνει τα πάντα στην εμφάνισή του κυκλώνει Τον Κύριο. Τα ρούχα του γίνονται λευκά και η μορφή του αλλοιώνεται. Εδώ έρχεται η αλλοίωση με την οποία ξεκινήσαμε την αναφορά μας. Την εικόνα αυτής της αλλοίωσης θα έλθουν να συμπληρώσουν δύο από τους μεγάλους Προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, ο Ηλίας και ο Μωυσής, οι οποίοι άκουσαν το πρωτευαγγέλιο. Δηλαδή, την ευχάριστη είδηση ότι ο Θεός ως πατέρας έχει ετοιμάσει σχέδιο για τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους από το προπατορικό αμάρτημα.

   Η εικόνα θαμπώνει. Οι μαθητές δεν μπορούν να δουν τον Κύριο εν ετέρα μορφή και απλά σκύβουν κλείνοντας τα μάτια τους. Μόνο ο πολύς και ενθουσιώδης Πέτρος ζητά από τον Κύριο να στήσουν τρεις σκηνές και να μείνουν για πάντα στο όρος Θαβώρ. Όμως, όταν η οπτασία τελειώνει, ο Κύριος απλά παραλαμβάνει και πάλι τους τρεις έκθαμβους μαθητές και κατεβαίνουν και πάλι στον κόσμο.

Β. ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ

   Αυτή την εξαίσια, την απερίγραπτη σε μεγαλείο και αδιανόητη σε ανθρώπινη λογική αλλοίωση μάς κάλεσε σήμερα η Εκκλησία μας να βιώσουμε, αγαπητοί μου. Να ανέβουμε και εμείς νοητά στο Θαβώρ και να αλλοιωθούμε πνευματικά. Στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα ακούσαμε τον αυτόπτη και αυτήκοο μάρτυρα αυτής της αλλοίωσης, τον Απόστολο Πέτρο να μας επισημαίνει πόσο απλόχερα ο Θεός μάς έδωσε τη δυνατότητα να πλησιάζουμε σε Εκείνον και με πόσο άπλετο θράσος να ζητούμε την Βασιλεία των Ουρανών. Ο ίδιος ο απόστολος Πέτρος έζησε για λίγα δευτερόλεπτα αυτό το θαύμα της Μεταμορφώσεως, αλλά το περιγράφει τόσο γλαφυρά και τόσο παραστατικά. Συναισθάνεται μέσα του την μεγάλη τιμή που τού έγινε, να βρεθεί αψευδής μάρτυρας του θαύματος. Και το σημειώνει. Ότι δεν στέκεται απλά στις προφητείες για τον Κύριο, αλλά στα όσα βίωσε. Για τον λόγο αυτό προτρέπει όλους μας να ζήσουμε αυτή την αλλοίωση, ακόμη και αν δεν παρευρισκόμασταν εκεί.

   Εμείς αυτό το μεγαλείο το βιώνουμε, αλλά με εσφαλμένο τρόπο. Βρισκόμαστε στη θέση που βρίσκονταν οι τρεις μαθητές κατά τη διάρκεια της Μεταμόρφωσης. Σκυμμένοι και με κλειστά μάτια. Όχι όμως, κλειστά από το υπερθέαμα αυτής της πνευματικής αλλοιώσεως, αλλά κλειστά είτε γιατί αρνούμαστε να βιώσουμε παρόμοιες Θαβώρειες εμπειρίες, είτε γιατί θαμπωθήκαμε και τυφλωθήκαμε από άλλα υπερθεάματα. Εφήμερα και δήθεν πιο δυνατά ή δήθεν πιο συγκλονιστικά. Χωρίς νόημα και περιεχόμενο, αλλά απλά με ένα ωραίο περιτύλιγμα.

   Και αν μεν ισχύει η πρώτη περίπτωση, ας εντραπούμε και ας αναμνησθούμε την μορφή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης και τον αγώνα τον οποίο έδωσε για 35 σχεδόν έτη μέχρι να καταφέρει να αποδείξει στον στενόμυαλο και ορθολογιστή Βαρλάμ Καλαβρό, δυτικό θεολόγο, ότι το φως εκείνο της Μεταμορφώσεως ήταν άκτιστο και δεν μπορεί να ερμηνευτεί από την ανθρώπινη λογική. Μία έριδα η οποία συντάραξε κυριολεκτικά την Εκκλησία τον 14^ο μ.Χ. αιώνα και για την οποία φυσικά αδιαφορούμε όπως για τόσα και τόσα άλλα σημαντικά ζητήματα της πίστεώς μας.

   Αν ισχύει η δεύτερη περίπτωση τύφλωσης, δηλαδή, από τα κίβδηλα και ψεύτικα  φώτα που σβήνουν τόσο εύκολα όσο ανάβουν, εκεί οφείλουμε να ντρεπόμαστε διαρκώς για το κατάντημά μας. Αλήθεια, πόσες ώρες καθημερινά τυφλωνόμαστε για να τις περνάμε μπροστά από το χαζοκούτι που λέγεται τηλεόραση βλέποντας κάθε τουρκική ανουσιότητα και κάθε σαχλαμάρα που σερβίρεται με εκείνο το ωραίο περιτύλιγμα που αναφέραμε παραπάνω; Ακόμη περισσότερο, πόσες ώρες μικροί και μεγάλοι τις σπαταλάμε μπροστά την οθόνη ενός υπολογιστή ή ενός τάμπλετ, σερφάροντας ανούσια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναζητώντας εφήμερες γνωριμίες τις οποίες βάζουμε στη φαρέτρα των τροπαίων μας ή μολύνοντας τα μάτια μας που είναι ο καθρέπτης της ψυχής μας με εικόνες και θεάματα τα οποία δεν μας τιμούν;

ΑΓΑΠΗΤΟΙ ΜΟΥ,

  Η αμαρτία έχει πολλές όψεις. Το μόνο εύκολο στη σημερινή εποχή είναι να αμαρτάνουμε διαρκώς. Σε αυτό διευκολυνόμαστε με κάθε τρόπο. Και όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ένας σύγχρονος πατέρας της Εκκλησίας μας η μία αμαρτία όταν δεν διορθώνεται φέρνει πάντα την άλλη αμαρτία. Ο δρόμος προς το Θαβώρ είναι μακρινός αλλά αξίζει να τον διαβούμε, να δούμε τη θέα του Θεού έχοντας υψηλά το κεφάλι όχι όπως οι μαθητές χαμηλωμένο και φυσικά να λουστούμε όλοι μας από αυτό το άκτιστο φως και εδώ αλλά και στην αιωνιότητα. ΑΜΗΝ.

Σωκράτης Ψιλλιάς,

θεολόγος - φιλόλογος