«Άγιος Ιάκωβος ο Νεομάρτυρας: Μαρτύριο και Μαρτυρία»

Η Ιερά Μητρόπολις Αιτωλίας και Ακαρνανίας διοργανώνει τριήμερο Επιστημονικό Συνέδριο 1-3 Νοεμβρίου 2019 προς τιμήν του αγίου νεομάρτυρος Ιακώβου του εν Δερβεκίστη και των μαθητών και συμμαρτυρησάντων, αγίου Ιακώβου του διακόνου και αγίου Διονυσίου του μοναχού.
Κατά την έναρξη των εργασιών θα τελεσθεί αγιασμός, όπου θα ψάλλει η χορωδία του συλλόγου ιεροψαλτών Αγρινίου & περιχώρων υπό την διεύθυνση του Ιωάννη Καραγιάννη.
Επίσης, μουσικές εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν τα απογεύματα Σαββάτου 2/11 και Κυριακής 3/11 από τις χορωδίες των συναδέλφων μουσικοδιδασκάλων Παναγιώτη Μήτσου και Ανδρέα Λανάρα.
Παραθέτουμε το αναλυτικό πρόγραμμα.

ρεπορτάζ - φωτογραφίες από Παναιτώλιο

Στις εγκαταστάσεις του Ιερού Ησυχαστηρίου των Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης της Ιεράς Μητροπόλεως στο Παναιτώλιο, το Σάββατο 19 Οκτωβρίου 2019 ετελέσθη η ακολουθία του Όρθρου και η Θεία Λειτουργία, καθώς και το ετήσιο αρχιερατικό μνημόσυνο, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμά, κατά το οποίο μνημονεύθηκαν κατ’ όνομα οι κεκοιμημένοι θεολόγοι της περιοχής μας, καθώς και τα μέλη των Συλλόγων Ιεροψαλτών Αιτωλίας και Ακαρνανίας «Άνθιμος ο Αρχιδιάκονος» και Φίλων του Αγίου Όρους «Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός».

Μετά τη Θεία Λειτουργία τελέσθηκε τρισάγιο στο τάφο του μακαριστού κτίτορος του Ιερού Ησυχαστηρίου αρχιμ. Θεοκλήτου Ντζάθα, ενώ ακολούθησε θεολογική ημερίδα με θέμα: «Η αυτοχειρία ως πρόκληση προς το σύγχρονο θεολογικό και εκκλησιαστικό λόγο».

θεία λειτουργία, μνημόσυνο, ημερίδα

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ 

 
Το Σάββατο 19 Οκτωβρίου 2019 ο σύλλογός μας από κοινού με την Π.Ε.Θ. παράρτημα Αιτωλ/νίας και τον Σύλλογο Φίλων του Αγίου Όρους θα τελεσουμε το καθιερωμένο ετήσιο μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως των κεκοιμημένων ιεροψαλτών, στο Ιερό Ησυχαστήριο των Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης στο Παναιτώλιο. 
Ο Όρθρος θα αρχίσει στις 07:00 π.μ. ενω της Θείας Λειτουργίας θα προστεί ο σεπτός ποιμενάρχης μας Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμάς.
Αμέσως μετά θα ακολουθήσει κέρασμα στο αρχονταρίκι του Ησυχαστηρίου.
 
Μετά τη θεία λειτουργία και το μνημόσυνο, το Παράρτημά της Π.Ε.Θ. σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας, διοργανώνει Θεολογική Ημερίδα στην αίθουσα του Ησυχαστηρίου με θέμα: «Η αυτοχειρία ως πρόκληση προς το σύγχρονο θεολογικό και εκκλησιαστικό λόγο».
Ομιλητές θα είναι ο κ. Μιλτιάδης Βάντσος, αναπληρωτής καθηγητής Χριστιανικής Ηθικής και Βιοηθικής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. και ο π. Αθανάσιος Μελισσάρης, Πρωτοπρεσβύτερος, Δρ. Ποιμαντικής Ψυχολογίας, οι οποίοι έχουν ασχοληθεί με το θέμα της αυτοχειρίας. Η ημερίδα θα αρχίσει 10:30 π.μ. και θα τελειώσει 13:00 π.μ. περίπου.

Προσκαλούνται άπαντα τα μέλη του συλλόγου μας, να τιμήσουν με την παρουσία τους τόσο το Ιερό Αναλόγιο κατά τη Θεία Λειτουργία όσο και την Ημερίδα του παραρτήματος της Π.Ε.Θ. προς ωφέλεια όλων.

εξ ύψους κατήλθες... {ερμηνεία}

Στά ἀναστάσιμα Ἀπολυτίκια περικλείεται ὅλο τό νόημα τοῦ μεγάλου γεγονότος τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Αὐτό φαίνεται καί στό Ἀπολυτίκιο τοῦ πλαγίου τετάρτου ἤχου, τό ὁποῖο ἔχει ὡς ἑξῆς:

«Ἐξ ὕψους κατῆλθες ὁ Εὔσπλαγχνος, ταφήν κατεδέξω τριήμερον, ἵνα ἡμᾶς ἐλευθερώσῃς τῶν παθῶν. Ἡ ζωή καί ἡ ἀνάστασις ἡμῶν, Κύριε, δόξα σοι».

Ἡ μετάφραση αὐτοῦ τοῦ Ἀπολυτικίου ἔχει ὡς ἑξῆς:

«Ἀπό τό ὕψος τοῦ οὐρανοῦ κατέβηκες Σύ ὁ εὔσπλαγχνος Θεός, καταδέχθηκες τριήμερη ταφή, ὥστε νά μᾶς ἐλευθερώσῃς ἀπό τά πάθη. Ἐσύ, Κύριε, πού εἶσαι ἡ ζωή καί ἡ ἀνάστασή μας, νά εἶσαι δοξασμένος».

Κατ’ ἀρχάς ἐκεῖνο πού βλέπουμε ἐδῶ εἶναι ὅτι ὁ Ἀναστάς Χριστός ἀποκαλεῖται εὔσπλαγχνος, πού σημαίνει ὅτι εἶναι οἰκτίρμων καί ἐλεήμων, ὁ Ὁποῖος σπλαγχνίζεται τούς ἀνθρώπους. Αὐτό μᾶς ὑπενθυμίζει τήν προσευχή τοῦ Προφήτου Ζαχαρίου ὅταν γεννήθηκε ὁ υἱός του, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος. Μεταξύ τῶν ἄλλων εἶπε:

«Εὐλογητός ὁ Θεός τοῦ Ἰσραήλ, ὅτι ἐπεσκέψατο καί ἐποίησε λύτρωσιν τῷ λαῷ αὐτοῦ». Καί στήν συνέχεια, ἀπευθυνόμενος στόν γεννηθέντα Ἰωάννη τόν Πρόδρομο εἶπε ὅτι θά γίνη Προφήτης τοῦ Ὑψίστου Θεοῦ, γιατί θά ἑτοιμάση τίς ὁδούς Του, γνωρίζοντας στόν λαό τήν σωτηρία μέ τήν συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν τους, «διά σπλάγχνα ἐλέους Θεοῦ ἡμῶν, ἐν οἷς ἐπεσκέψατο ἡμᾶς ἀνατολή ἐξ ὕψους, ἐπιφᾶναι τοῖς ἐν σκότει καί σκιᾷ θανάτου καθημένοις» (Λουκ. α΄, 68-79).

Αὐτό σημαίνει ὅτι ἤμασταν στό σκοτάδι καί τήν σκιά τοῦ θανάτου καί Ἐκεῖνος ἦλθε ἀπό τά ὕψη τοῦ οὐρανοῦ, ἀπό ἀγάπη καί εὐσπλαγχνία γιά νά μᾶς σώση ἀπό αὐτό τό σκοτάδι. Αὐτό δείχνει τήν μεγάλη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πού ἐκφράσθηκε πλούσια σέ μᾶς.

Ὁ Χριστός δέχθηκε τριήμερη ταφή, δηλαδή τό Σῶμα Του παρέμεινε τρεῖς ἡμέρες στόν τάφο μαζί μέ τήν θεότητά Του, γι’ αὐτό τό Σῶμα Του δέν ὑπέστη καμμιά διαφθορά, ἐνῶ ἡ ψυχή Του μαζί μέ τήν θεότητα κατέβηκε στόν Ἅδη καί ἐλευθέρωσε ἐκείνους πού πίστευσαν σέ Αὐτόν. Ὁ Χριστός γνώρισε τόν θάνατο, εἰσῆλθε μέσα στήν σκιά τοῦ θανάτου, ἀλλά τόν νίκησε καί μᾶς ἔδωσε αὐτό τό πνευματικό ἐμβόλιο γιά νά τόν νικήσουμε καί ἐμεῖς στήν δική μας ζωή.

Αὐτό χαρακτηρίζει τό ἔργο τῆς ἐλεύσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο. Μερικοί ἰσχυρίζονται ὅτι ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ ἐνηνθρώπησε γιά νά ἀλλάξη τά κοινωνικά καί ἱστορικά δεδομένα, γιά νά δημιουργήση μιά νέα θρησκεία καί νά δώση ἕναν χριστιανικό πολιτισμό.

Ὅμως, ὅπως διδάσκουν οἱ Μαθητές τοῦ Χριστοῦ καί οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ὁ Χριστός ἦλθε γιά νά νικήση τόν διάβολο, τήν ἁμαρτία καί τόν θάνατο, πού βασανίζουν ὡς τύραννοι τό ἀνθρώπινο γένος. Αὐτό τό βλέπουμε καί στά δογματικά κείμενα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ.

Καί αὐτό φαίνεται ἀπόλυτα ἀπό τό ὅτι ὑπῆρξε μιά σειρά γεγονότων. Οἱ Πρωτόπλαστοι ἄκουσαν τήν συμβουλή τοῦ διαβόλου, ἔπραξαν τήν ἁμαρτία καί ἀμέσως ἦλθε ὁ θάνατος μέ τήν στέρηση τοῦ φωτός τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι, συνδέονται πολύ στενά ὁ διάβολος, ἡ ἁμαρτία καί ὁ θάνατος.

Ἑπομένως, ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ μέ τήν ἐνανθρώπησή Του, τόν Σταυρό Του, τόν θάνατό Του καί τήν Ἀνάστασή Του μᾶς εὐσπλαγχνίσθηκε καί μᾶς ἔβγαλε ἀπό τό κράτος τοῦ θανάτου, τοῦ διαβόλου καί τῆς ἁμαρτίας καί μᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τά πάθη πού συνδέονται μέ αὐτά.
Αὐτό εἶναι τό ἔργο πού κάνει ἡ Ἐκκλησία διά μέσου τῶν αἰώνων. Τό κοινωνικό καί πολιτιστικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας εἶναι δευτερεῦον, εἶναι συνέπεια τῆς νίκης ἐπάνω στόν διάβολο, τήν ἁμαρτία καί τόν θάνατο.

Στό ἀναστάσιμο αὐτό τροπάριο γράφεται ὅτι ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ κατῆλθε «ἐξ ὕψους» στήν γῆ. Αὐτό, ἄν τό δοῦμε θεολογικά, σημαίνει ὅτι ἡ θεία φύση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ ἑνώθηκε μέ τήν ἀνθρώπινη φύση στήν ὑπόσταση τοῦ Λόγου.

Τό «ἐξ ὕψους» εἶναι ἡ ἀπόλυτη καθαρότητα τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ. Τό ὅτι κατέβηκε στήν γῆ δηλώνει ὅτι προσέλαβε γήϊνο καί θνητό σῶμα, χωρίς ἁμαρτία, καί ἔτσι θέωσε τήν ἀνθρώπινη φύση, ἀμέσως ἀπό τήν στιγμή τῆς προσλήψεώς της καί ἔπειτα μέ τόν θάνατό Του νίκησε ἀποτελεσματικά τόν διάβολο, τήν ἁμαρτία καί τόν θάνατο.

Ἔτσι, ἐμεῖς λαμβάνουμε τόν Χριστό μέ τό Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας, ὡς φάρμακο, ὁ Χριστός δέν εἶναι μόνον ὁ Ἰατρός, ἀλλά καί τό πνευματικό μας φάρμακο γιά νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τόν φοβερό ἰό τῆς ἁμαρτίας, τοῦ θανάτου καί τοῦ διαβόλου.

Ὁ Χριστός, ὅπως γράφεται στό ἀναστάσιμο αὐτό Ἀπολυτίκιο, εἶναι ἡ ζωή μας καί ἡ ἀνάστασή μας. Αὐτός μᾶς ἔδωσε τήν ἀληθινή ζωή καί τήν ἀνάστασή μας ἀπό τά πάθη, πού μᾶς κυριεύουν. Αὐτήν τήν εὐσπλαγχνία τοῦ Θεοῦ πρέπει νά τήν γνωρίσουμε μέσα στήν Ἐκκλησία, πού εἶναι τό Σῶμα τοῦ ἀναστάντος Χριστοῦ.

Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

αγρυπνία συνάξεως Μυρτιωτίσσης

Το Σάββατο βράδυ 5/10/2019 ετελέσθη ιερά αγρυπνία στο καθολικό της ιεράς μονής Μυρτιάς για την εορτή συνάξεως της εφεστίου εικόνος.
Προεξήρχε και ωμίλησε ο αρχιμ. Χριστοφόρος Μυτιλήνης, από την Πάτρα.
Πλήθος χριστιανών προσήλθαν στο μοναστήρι, αλλά και πάμπολλοι άκουσαν εκ του ραδιοφώνου της μητροπόλεώς μας και ωφελήθηκαν πολύ.

Έψαλλαν θαυμάσια πλήθος νέων ιεροψαλτών. 
Στον δεξιό χορό συμμετείχαν οι: Ανδρέας και Δημήτριος Κοτοπούλης, Παναγιώτης και Γεώργιος Βαλανίδης, Ντάνος Άγγελος, Αλέξιος Ζαρζάνης και Γεώργιος Τασολάμπρος.
Αριστερά απέδωσαν τους ύμνους οι: Πέτρος Κουτσούκος, Αναστάσιος Ηλιόπουλος, Σταύρος Κάνιας, Ιωάννης Ρούμελης, Αναστάσιος Γοργολίτσας, Παναγιώτης Τσώνης, Αθανάσιος Πετρόπουλος, Νικόλαος Σταμάτης και Παναγιώτης Πετρόπουλος.

Σημειώνουμε ορισμένα εκ των μουσικών μελών:

• Μακάριος ανήρ... σε λέγετο, Θεοφάνους Βατοπεδινού.
• αργοσύντομο κεκραγάριο σε βαρύ ήχο, του ιδίου.
• Θεοτόκε Παρθένε... οκτάηχο, του ιδίου.
• πολυέλεος Λόγον αγαθόν... σε πλ-α΄, Ιακώβου Ναυπλιώτου.
• αργοσύντομα αναστάσιμα ευλογητάρια.
• πασαπνοάρια και δοξολογία βαρέως ήχου, Θεοφάνους Βατοπεδινού.
• τυπικά σε ήχους πλ-α΄ και βαρύ.
• δύναμις σε πλ-α΄ εναρμόνιο, του Ιωάννου Αρβανίτη.
• χερουβικό και λειτουργικά σε βαρύ ήχο, Θεοφάνους Βατοπεδινού.
• κοινωνικό Αινείτε..., ήχος βαρύς, Μπαλασίου ιερέως.

λειτουργικές γλωσσικές επισημάνσεις

1)      Τήν Θεοτόκον καί Μητέραν (=λάθος)

          Τήν Θεοτόκον καί Μητέρα (=ὀρθό), ἐπειδή ἡ λέξη «μήτηρ – μητρός – μητρί – μητέρα» ἀνήκει στά οὐσιαστικά τῆς Γ’ κλίσεως πού δέν λαμβάνουν τό -ν- στήν αἰτιατική.

 Ὃμοιες περιπτώσεις: τήν πατρίδα, τόν πατέρα, τόν ρήτορα

2)      Πιστεύω εἰς ἕναν Θεόν (=λάθος)

          Πιστεύω εἰς ἕνα Θεόν (=ὀρθό), ἐπειδή τό ἀριθμητικό «εἷς - ἑνός - ἑνί - ἕνα» κλίνεται σύμφωνα μέ τά οὐσιαστικά τῆς Γ’ κλίσεως, πού πού δέν λαμβάνουν τό -ν- στήν αἰτιατική.

3)      Ἡ φράση «οὐκ ἔστιν» δέν πρέπει νά διαβασθεῖ «οὐκ ἔστιν», ἀλλά «οὐ κἔστιν», έπειδή τό σύμφωνο «κ» συμπροφέρεται μέ τήν ἑπόμενη λέξη. Αὐτό σημαίνει ὅτι ὅποτε ἡ ἄρνηση «οὐ» συνοδεύεται μέ τό «κ» ἤ μέ τό «χ», τά δύο αύτά σύμφωνα συμπροφέρονται μέ τήν ἑπόμενη λέξη.

Ἄλλο παράδειγμα:                οὐχ οὕτως οἱ ἀσεβεῖς

              ἡ προφορά:     οὐ χοὕτως οἱ ἀσεβεῖς

Ἕνα  ἀκόμη παράδειγμα:     οὐκ ἤθελε

              ἡ προφορά:     οὐ κἤθελε

4)      Πᾶσαν τήν βιοτικήν ἤ πᾶσαν νῦν βιοτικήν μέριμναν.

          Ἐπειδή τό ἀντωνυμικό ἐπίθετο «πᾶς – πᾶσα – πᾶν» ἔχει δύο σημασίες: α) ὅλος και β) ὁ καθένας, καί οἱ δύο παραπάνω φράσεις νοηματικά εἶναι ὀρθές.

Ἡ πρώτη φράση σημαίνει = ὅλη τή βιοτική μέριμνα.

Ἡ δεύτερη φράση σημαίνει = κάθε βιοτική μέριμνα τώρα.

Ἄλλα παραδείγματα:

α)      πᾶσαν τήν πόλιν = ὅλη τήν πόλη

πᾶσαν νῦν πόλιν = κάθε πόλη τώρα

β)      πᾶσαν τήν δύναμιν = ὅλη τή δύναμη

πᾶσαν νῦν δύναμιν = κάθε δύναμη τώρα

5)      Στή μετοχή τοῦ Παρακειμένου «λελυκυῖα, τετοκυῖα, ἐληλυθυῖα», ἡ ὑπογραμμισμένη συλλαβή, «υῖ», διαβάζεται μέ ἕνα -ι-, γιατί εἶναι ἡ γνωστή δίφθογγος «υι» πού τη συναντᾶμε στή λέξη «υἱός», τήν ὁποία διαβάζουμε μέ ἕνα -ι-.

6)      «Τόν θάνατον καταπατήσας

          τόν δέ διάβολον καταργήσας»

          Οἱ φράσεις νά μείνουν ὡς ἔχουν ἤ πρέπει νά γίνει ἀλλαγή στίς μετοχές;

          Στά τροπάρια τῆς Παρακλητικῆς οἱ μετοχές ἐναλλάσονται:

Τό «καταπατήσας» συνοδεύει καί τόν θάνατον καί τόν διάβολον,

ὅπως καί τό «καταργήσας» συνοδεύει καί τόν διάβολον καί τόν θάνατον.

          Ἡ πρότασή μας εἶναι νά μείνουν ὡς ἔχουν για δύο λόγους:

α)      Ὁ Ἀπ. Παῦλος γράφει (Ἑβρ. β’ 14)

«ἵνα διά τοῦ θανάτου καταργήσῃ τόν τό κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου, τοῦτ’ ἔστιν τόν διάβολον» = Δέν καταργεῖ τήν ὕπαρξη τοῦ διαβόλου, καταργεῖ καί ἀφαιρεῖ ἀπό τόν διάβολο τήν ἐξουσία καί τή δύναμη πού εἶχε.

β)      Τό «καταπατήσας» συνδυάζεται ἄριστα μέ τό «θανάτῳ τόν θάνατον πατήσας», πού ψάλλουμε στήν Ἀνάσταση.

7)      Τό ἐπίρρημα «ἔνθα» σημαίνει «ὅπου» καί ὀρθά τίθεται κοντά στό ρῆμα «ἐστί»: «ἔνθα οὐκ ἔστι πόνος, οὐ λύπη, οὐ στεναγμός» = ὅπου δέν ὑπάρχει πόνος...

          Ὅταν, ὅμως, θέλουμε νά ποῦμε «ἀπό ὅπου», ἡ ὀρθή λέξη δέν εἶναι τό «ἔνθα», ἀλλά τό «ὅθεν», πού σημαίνει ἀπό ὅπου.

π.χ.:  «Κύριε, ἀνάπαυσον... ἐν τόπῳ... ἔνθα ἀπέδρα ὀδύνη...»

          Ἐδῶ τό «ἔνθα» πρέπει νά γίνει «ὅθεν», για να εἶναι άκριβέστατο τό νόημα:

          «Κύριε, ἀνάπαυσε... σέ τόπο... ἀπό ὅπου ἔφυγε ἡ ὀδύνη».

8)      «Ὡσαννά ἐν τοῖς ὑψίστοις» = Δέ χρειάζεται καί κακῶς προστίθεται τό ἄρθρο «ὁ» μετά τό ὡσαννά.

 Ἐπειδή ἡ μετάφραση εἶναι:

          ἤ α) «Σῶσε μας, Ὕψιστε Θεέ»,

          ἤ β) «Δόξα σέ Σένα, Ὕψιστε Θεέ»,

             ἤ γ)Δοξολογίες ἄς ἀντηχοῦν στα οὐράνια ὕψη,

τό ἄρθρο δέν δημιουργεῖ καμία νοηματική συνάφεια.

          Ἠλίας Γ. Σκόνδρας

          Φιλόλογος – τ. Λυκειάρχης