ακουστική Αγίας Σοφίας Κων/λεως

• Πως ακούγονταν οι ψαλμωδίες 1500 χρόνια πριν στην Αγία Σοφία Κωνσταντινούπολης!
• Ψηφιακή αναπαραγωγή ψαλμωδιών, με την αυθεντική ακουστική της Αγίας Σοφίας, από τους επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Stranford, σε συνεργασία με την χορωδία Capella Romana.
• Να αναφερθεί ότι την εποχή του Ιουστινιανού η Αγία Σοφία είχε χίλιους κληρικούς 80 πρεσβύτερους, 152 διακόνους, 40 διακόνισσες, 70 υποδιακόνους, 160 αναγνώστες, 25 ψάλτες, 75 θυρωρούς.

Μωσής τω καιρώ... (Παρασκευάς Βασιλειάδης)

της μετανοίας...της σωτηρίας...τα πλήθη

Παρουσιάζομε σήμερα τα πεντηκοστάρια του Τριωδίου, όπως τα σημειώνει στο μουσικό του τριώδιο ο αοίδιμος Γέρων Δοσίθεος μοναχός Κατουνακιώτης.

ρεπορτάζ & φωτογραφίες από το σεμινάριο 17ης Φεβρουαρίου

ΔΕΛΤΙΟΝ  ΤΥΠΟΥ

Σεμινάριο Εκκλησιαστικής Μουσικής στο Αγρίνιο

«Θεωρία και Πράξη της Βυζαντινής Μουσικής»

Με απόλυτη επιτυχία και αθρόα συμμετοχή πραγματοποιήθηκε, το Σάββατο 17 Φεβρουαρίου 2018, το Σεμινάριο Εκκλησιαστικής Μουσικής της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής Αγρινίου «Δαυίδ ο ψαλμωδός» της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας.

 Το Σεμινάριο, με θέμα «Θεωρία και Πράξη της Βυζαντινής Μουσικής», παρακολούθησαν πτυχιούχοι και διπλωματούχοι της βυζαντινής μουσικής και διεξήχθη στο χώρο του Πνευματικού Κέντρου του Ιερού Παρεκκλησίου της Ευαγγελιστρίας, στο Αγρίνιο.

Εισηγητής ήταν ο καθηγητής κ. Γεώργιος Κωνσταντίνου, Μουσικολόγος, Διδάκτωρ του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου.

Ο κ. Κωνσταντίνου, με μία λίαν διαφωτιστική και τεκμηριωμένη θεωρητική και πρακτική προσέγγιση, μίλησε για τους ήχους της εκκλησιαστικής Οκτωηχίας και τις σχέσεις που τους διέπουν. Επίσης, αναφέρθηκε στο μεγάλο κεφάλαιο της Μουσικής Εκφράσεως, που ως σκοπό έχει τη σωστή μουσική επένδυση του εκκλησιαστικού κειμένου και ταυτόχρονα τη βοήθεια και την ενίσχυση των πιστών προς την κατάνυξη και την προσευχή, θέματα που είναι άκρως ενδιαφέροντα και σημαντικά, για όσους  ασχολούνται και μελετούν τη βυζαντινή μουσική.

Επειδή, όμως, τα ανωτέρω θέματα δεν εξαντλούνται στο χρονικό πλαίσιο ενός σεμιναρίου, δόθηκε υπόσχεση για συνέχεια των συναντήσεων. Έτσι, το Σάββατο 10 Μαρτίου 2018  θα πραγματοποιηθεί  το επόμενο σχετικό Σεμινάριο, για το οποίο σύντομα θα ανακοινωθεί ο χώρος και το πρόγραμμα.

Εκ  του  Γραφείου  Τύπου  και  Επικοινωνίας της  Ιεράς  Μητροπόλεως

το στάδιον των αρετών...

Ο καλός ιεροψάλτης - μουσικός Ανδρέας Φούκας ερμηνεύει το περίφημο στιχηρό των αίνων της Κυριακής Τυροφάγου "το στάδιον των αρετών ηνέωκται...".

απόστολος Τυροφάγου (Παρασκευάς Βασιλειάδης)

σεμινάριο με τον κ. Γεώργιο Κωνσταντίνου

Σάββατο, 17 Φεβ. 2018 ώρα 9:30 π.μ.

στο Πνευματικό Κέντρο Ι.Ν. Ευαγγελιστρίας στο Αγρίνιο.

Εισηγητής: Γεὠργιος Ν. Κωνσταντίνου, διδάκτωρ μουσικολογίας - χοράρχης.

 

Μόνο για πτυχιούχους και διπλωματούχους Βυζαντινής Μουσικής.

εκδήλωση μνήμης για Λουκά Σκιαδά (ρεπορτάζ - φωτογραφίες)

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΙΕΡΟΨΑΛΤΗ ΛΟΥΚΑ ΣΚΙΑΔΑ

   Μια πολύ ξεχωριστή εκδήλωση πραγματοποίησε ο σύλλογος ιεροψαλτών Αγρινίου «Άνθιμος ο Αρχιδιάκονος». Εκδήλωση η οποία πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 11-2-2018 το απόγευμα στον Ιερό Ναό Αγίου Χριστοφόρου (πολιούχου) Αγρινίου εις μνήμην σεβασμού προς τον μακαριστό πρωτοψάλτη Λουκά Σκιαδά. Με δεδομένο δε ότι ο αείμνηστος ήταν ιδρυτικό μέλος, χοράρχης και πρώτος πρόεδρος του συλλόγου Ιεροψαλτών η υποχρέωση της εκδήλωσης ήταν ακόμη πιο επιβεβλημένη.

   Ο αείμνηστος Λουκάς Σκιαδάς γεννήθηκε το 1932 στο χωριό Άγιος Βλάσιος της ορεινής Τριχωνίδος. Εργάστηκε επί πολλά χρόνια στην Αγροτική Τράπεζα. Στη βυζαντινή μουσική μαθήτευσε κοντά σε κορυφαίους ιεροψάλτες του Αγρινίου, αλλά και της Θεσσαλονίκης αργότερα. Κόσμησε με την παρουσία του τα αναλόγια των ιερών ναών Αγίου Γεωργίου Ματαράγκας, Αγίου Γεωργίου Αγρινίου και τέλος, εκεί που διέπρεψε, το δεξιό αναλόγιο του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Ζωοδόχου Πηγής Αγρινίου για σχεδόν 35 χρόνια. Το 2002 συνταξιοδοτήθηκε, αλλά δεν έπαυσε μέχρι τέλους της ζωής του να συμπαρίσταται και να υμνεί τον Θεό με το δικό του μοναδικό τρόπο.

   Συντονιστής της εκδήλωσης ήταν ο γενικός γραμματέας του συλλόγου Ιεροψαλτών κ. Δημήτριος Παπακαμμένος, ο οποίος ευχαρίστησε το εκκλησιαστικό συμβούλιο του Ιερού Ναού Αγίου Χριστοφόρου για τη φιλοξενία της εκδήλωσης και τους παρισταμένους για την παρουσία τους. Αμέσως έδωσε τον λόγο στον κ. Ιωάννη Κωνσταντόπουλο, στενό φίλο και κουμπάρο του αειμνήστου, ο οποίος στη σύντομη πλην μεστή ομιλία του αναφέρθηκε στην υμνολογική πορεία του Λουκά Σκιαδά, στους δασκάλους που μαθήτευσε, στα αναλόγια που πέρασε και στο γεγονός ότι από μόνος του ο Λουκάς Σκιαδάς δημιούργησε μία παράδοση και μία γενεά ιεροψαλτών με πρώτο τον κατά σάρκα υιό του Λεωνίδα, ο οποίος πέραν από την εργασία του ως εκπαιδευτικός δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στο μουσικό σχολείο Αγρινίου είναι και πρωτοψάλτης του Ιερού Ναού Αγίου Αθανασίου Γιαννουζίου.

   Στη συνέχεια η χορωδία του συλλόγου υπό τη διεύθυνση του Χρήστου Βουλδή (ενός εκ των μαθητών του αειμνήστου) απέδωσε στη μνήμη του και όσο το δυνατόν κοντά στο ύφος του, ύμνους που ο ίδιος αγαπούσε και ερμήνευε με μεράκι. Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η μονωδιακή ερμηνεία του αναστασίμου στιχηρού «εις το μνήμα Σε επεζήτησεν…» από τον γιό του Λεωνίδα ως αντίδωρο ευχαριστίας στη μνήμη του πατέρα του. Στο τέλος προβλήθηκε σύντομο βίντεο του 1996 με αποσπάσματα (απαγγελία αποστολικού αναγνώσματος και ψαλμώδηση χερουβικού ύμνου) από τον Λουκά Σκιαδά.

  Η εκδήλωση έκλεισε με  επίδοση αναμνηστικού δώρου εκ μέρους του συλλόγου το οποίο φιλοτέχνησε η καθηγήτρια βυζαντινής μουσικής και συνταξιούχος δασκάλα κ. Μαρία Βουλδή. Η σύζυγος του αειμνήστου κυρ-Λουκά ευχαρίστησε για την τιμητική εκδήλωση προς τιμήν του συζύγου της αλλά και για τα αναμνηστικά δώρα.

   Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο πανοσιολογιώτατος αρχιμανδρίτης π. Δαμασκηνός Βασιλόπουλος, ιεροκήρυκας της Ιεράς Μητροπόλεως Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου, εκπροσωπώντας τον απουσιάζοντα εκτός Αιτωλοακαρνανίας Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ.κ. Ιερόθεο, ο αιδεσιμολογιώτατος πρωτοπρεσβὐτερος π. Βασίλειος Δημόπουλος, προϊστάμενος του Ιερού Ναού Αγίου Χριστοφόρου εκπροσωπώντας τον απουσίαζοντα σε εκδήλωση στο Μεσολόγγι Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ.κ. Κοσμά, ιερείς, ο αντιδήμαρχος Αγρινίου και διάδοχος του αειμνήστου στο αναλόγιο κ. Νικόλαος Γκρίζης και πλήθος κόσμου που ήθελαν να τιμήσουν τον αείμνηστο διδάσκαλο.

(Το κείμενο του ρεπορτάζ εγράφη από τον Σωκράτη Ψιλλιά, ενώ οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι του Μιχάλη Νίνογλου. Ευχαριστούμε αμφοτέρους.)

απολυτίκιο Αγίου Βλασίου (11 Φεβρουαρίου)

μνήμη Λουκά Σκιαδά: αφίσα εκδηλώσεως

τρίτη συνάντηση ‘‘φροντιστηρίου ψαλτικής τέχνης’’

του Ιωάννη Γκιάφη

 

Το Σάββατο 3 Φεβρουαρίου 2018 το απόγευμα, στην αίθουσα του Ι. Ν. Αγίας Τριάδος Αγρινίου, πραγματοποιήθηκε η τρίτη συνάντηση του ‘‘Φροντιστηρίου Ψαλτικής Τέχνης’’. Εδώ και τρεις μήνες έχει ξεκινήσει μια αξιόλογη προσπάθεια από μέρους του Συλλόγου Ιεροψαλτών νομού Αιτωλίας και Ακαρνανίας «Άνθιμος ο Αρχιδιάκονος», με έδρα την πόλη του Αγρίνιου, επιμόρφωσης και ενημέρωσης επί παντός ψαλτικού θέματος όλων των μελών του και όχι μόνο. Στόχος των μηνιαίων εισηγήσεων είναι αφενός  η ανάλυση συγκεκριμένων θεμάτων, σχετιζομένων με την τέχνη του «ψάλλειν», αφετέρου το να δώσουν τα ερεθίσματα για μια όσο το δυνατόν καλύτερη εξάσκηση της ιεροψαλτικής διακονίας. Εξάλλου προϋπόθεση της καλής ψαλτικής απόδοσης είναι το να προηγηθεί η διδασκαλία και η εκμάθηση αυτής.

Ομιλητής στην τρίτη κατά σειρά συνάντηση του ‘‘Φροντιστηρίου Ψαλτικής Τέχνης’’ ήταν ο μουσικολογιώτατος π. Χρήστος Μουσελίμης, εφημέριος του Ι. Ν. Αγίου Γρηγορίου Αγρινίου. Πρόκειται για έναν αξιόλογο κληρικό και συνάμα άριστο επαΐοντα στην Βυζαντινή Μουσική, καθότι τυγχάνει να είναι διπλωματούχος Βυζαντινής Μουσικής και καθηγητής της Πατρώας μας Μουσικής στις δύο σχολές Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας (Μεσολόγγι- Αγρίνιο). Να σημειωθεί πως ο π. Χρήστος Μουσελίμης παρότι ακραιφνής μελετητής των ‘‘φυσικών θαυμασίων του Θεού’’, αφού έχει τελειώσει την σχολή Φυσικών επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, εντούτοις τον κέρδισε αρχικά το ιερό αναλόγιο και μετέπειτα το «ευλογημένο ράσο».      

Το θέμα που ανέπτυξε ο π. Χρήστος ήταν: «Περί ευταξίας και ευσχημοσύνης εν τη ψαλμωδία». Η όλη ανάπτυξη του θέματός του περιστράφηκε γύρω από την έννοια, την σημασία και την θέση του «τυπικού» μέσα στην Θεία Λατρεία. Καταρχάς έκανε αναφορά στην σημασιολογία της λέξης «τυπικό».  Κατόπιν λίαν εμπεριστατωμένα κατοχύρωσε αυτή μέσα από την Αγία Γραφή. Δεν υπάρχει τυχαία μέσα στην Εκκλησία, αλλά έχει μια μακραίωνη ιστορία. Οι Αποστολικές Διαταγές έρχονται και κάνουν μνεία ήδη από τον δ’ αιώνα μ.Χ. για την ύπαρξη κάποιου τυπικού στη χριστιανική λατρεία. Βέβαια με την πάροδο των ετών το τυπικό διαμορφώθηκε ανάλογα με τις ανάγκες του εκκλησιαστικού πληρώματος. Στους ανά την οικουμένη ενοριακούς ναούς επί παραδείγματος έχουμε την εμφάνιση του λεγομένου «ασματικού τυπικού». Όπως επίσης  από τον Ζ’ αιώνα και μετέπειτα επέρχεται διαφοροποίηση μεταξύ του μοναχικού και του τυπικού των ιερών ακολουθιών που ακολουθείται στον κόσμο.

Ο  π. Χρήστος εκτός από την ιστορική αναδρομή της καθιέρωσης του «τυπικού», προέβη και στην πατερική κατοχύρωση του θέματος.  Ανάμεσα στους Πατέρες της Εκκλησίας που μιλούν για το τυπικό της θείας λατρείας, ξεχώρισε τον Μέγα Αθανάσιο, τον Μέγα Βασίλειο και τον Ιερό Χρυσόστομο. Μάλιστα όσον αφορά τον άγιο Βασίλειο Αρχιεπίσκοπο Καισαρείας , αναφέρθηκε σε μια επιστολή του προς τους κληρικούς της Νεοκαισαρείας, μέσα από την οποία διαφαίνεται η ύπαρξη συγκεκριμένου τυπικού. Εκτός όμως από τους Πατέρες της Εκκλησίας, κάποιος δύναται να βρει τυπικές διατάξεις και στις ιερές μονές, με κυρίαρχο το τυπικό της ιεράς μονής του Αγίου Σάββα. Και εδώ μνημονεύθηκε η τεράστια παρακαταθήκη που άφησε ο Άγιος Σάββας μέσα από το «τυπικό» του. Οπωσδήποτε οι διατάξεις που παραδόθηκαν από τον Άγιο Σάββα δεν ήταν πλήρεις. Εμπλουτίστηκαν αργότερα από τους Σωφρόνιο Ιεροσολύμων, Ιωάννη Δαμασκηνό, Κοσμά Μαιουμά, Στέφανο Σαββαίτη κ. ά.  

Από τις αρχές του ιθ’ αιώνος, όπως τόνισε ο π. Χρήστος Μουσελίμης, το τυπικό διαμορφώνεται με βάση τις ανάγκες του λαού.  Το τυπικό αρχίζει να συρρικνώνεται. Ήδη το 1838  γίνεται η πρώτη καταγραφή ενός τέτοιου ‘‘κολοβού’’  τυπικού από τον Κωνσταντίνο τον Πρωτοψάλτη.  Και επειδή του Κωνσταντίνου θεωρήθηκε ατελές διότι ίσως δεν πρόλαβε πολλά «ψαλιδίσματα», ανέλαβε ο Γεώργιος Βιολάκης, τυπικό του οποίου ισχύει μέχρι σήμερα. Παράλληλα δεν παρέλειψε ο ομιλητής να κάνει και κάποιες επισημάνσεις για «τυπικές» παραβλέψεις που παρατηρούνται από τους σημερινούς ιεροψάλτες (όπως π.χ. δεν ψάλλονται όλοι οι στίχοι των επιλύχνιων ψαλμών, δεν ψάλλονται τυπικά και μακαρισμοί στη Θεία Λειτουργία τις Κυριακές, παράβλεψη των προκειμένων και των «Αλληλουαρίων» του Αποστόλου κ. ά. ).

Ο π. Χρήστος κατέληξε το θέμα του, αναφέροντας το χωρίο του Αποστόλου Παύλου, «πάντα ευσχημόνως και κατά τάξιν γινέσθω» (Α’ Κοριν. ιδ’, 40). Μέσα στη λατρεία του Αγίου Ονόματος Του τίποτα δεν γίνεται χωρίς κάποια τάξη και κάποια σειρά. Μπορεί ο τύπος να μην είναι η ουσία. Όμως όπως τόνισε ο π. Χρήστος στην ομιλία του: ‘‘Η ουσία είναι ρευστή, υδαρής και ασχημάτιστη, παίρνοντας το σχήμα του σκεύους στο οποίο τίθεται. Αν αφεθεί τότε διαχέεται και χάνεται. Χρειάζεται λοιπόν κάποιο σκεύος προς διαφύλαξη. Γι’ αυτό κατέχουμε  «τον θησαυρόν της πίστεως εν οστρακίνοις σκεύεσι». Ο εγκέφαλος χρήζει κρανίου, το αυγό κελύφους, ο μαργαρίτης οστράκου. Ουσία και τύπος είναι έννοιες «διαπλεκόμενες». Διότι πράξις θεωρίας επίβασις. Ουσία και τύπος είναι ενωμένα αδιαιρέτως και ασυγχύτως, συναποτελώντας το ορθόδοξο βίωμα, το εκκλησιαστικό φρόνημα.’’ Ο τύπος είναι το μέσο για να φθάσει κάποιος στην ουσία.