Σάββατο 20 Φεβρουαρίου 2010

Μόλις κυκλοφόρησε ένας "Θησαυρός"!:Τυπικόν του Οσίου και Θεοφόρου ημών πατρός Σάββα του Ηγιασμένου.


Από τον Πρόλογο του βιβλίου

"...Το τυπικόν τούτο πολλάκις εμελέτησα, φωτοτυπήσας δε έθηκα εις χρήσιν λειτουργικήν. Εδεήθην τότε της Θεοτόκου, ιν'αξιώση με ελθείν και αύθις εις τύπον και τούτο διότι από του 1771 και εξής ουδείς ετόλμησέ ποτε ιν'επανεκδόση αυτό.

Ισως διότι εθεωρήθη απηρχαιωμένον, ίσως διότι επεσκιάσθη υπό του τυπικού της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, ίσως διότι απητείτο δαπάνη ου σμικρά, ίσως διότι ημβλύνθη ο ζήλος της περί τας τυπικάς διατάξεις ενασχολήσεως,

ίσως και πάντα ταύτα ομού.

Μελετών το τυπικόν τούτο επέγνων ότι απηχεί παμπαλαιοτάτας διατάξεις και οδηγεί εις λογικήν λατρείαν, εν αντιθέσει προς τα νεώτερα τυπικά άτινα παρουσιάζουσιν ανεπιτρέπτους καινοτομίας, απαραδέκτους συντμήσεις

και μεταβολάς εν πολλοίς χαοτικάς.

Εθεώρησα απαραίτητον τον εκτενή υπομνηματισμόν διότι εις πολλάς μονάς η παράδοσις αύτη διεκόπη. Και ουχ υπάρχει μόνον ψάλτου βηξ εν απορία, αλλά γε και του τυπικάρη, άτε μη ειδότος πολλάκις του τι δει ψάλλεσθαι ή αναγινώσκεσθαι.

Προέβην δε και εις πολλάς διορθώσεις γραμματικάς, ορθογραφικάς

ή εννοιολογικάς, όπου τούτο ην απαραίτητον.

Η παρούσα έκδοσις ουκ έστι κριτική, αλλά λειτουργική.

Αφορά κυρίως εις νέας αδελφότητας (και ευτυχώς εισι πολλαί) στερουμένας πυξίδος τυπικών διατάξεων. Αλλοις εναπόκειται κριτική έκδοσις και τριχασμός της τριχός.

Και μία απαραίτητος διευκρίνισις· πολλοί κατά καιρούς ηρώτων με διατί τόση βραδύτης. Επρεπε, ισχυρίζονται, ίνα προ πολλού εκδοθή υπ' εμού το τυπικόν του Αγίου Σαββα.

Απαντώ.

Απητείτο βραδεία ωρίμανσις. Των αλωπέκων εστίν ίδιον η βιασύνη ίνα μη καταλάβη αυτάς η ηώς. Επρεπεν ίνα παρέλθη πεντηκονταετία ιν' ωριμάση εντός μου ο καλός οίνος των τυπικών διατάξεων. Εδει δε ίνα ο υπομνηματισμός

η απόσταγμα οίνου του καλλίστου.

Τα εξ επιπολής γραφόμενα ζημίαν προκαλούσι και ουχί ωφέλειαν.

Δεξασθε τοίνυν, αγαπητοί Εκκλησιάρχαι και όσοι ερασταί της Ταξεως,

την παρούσαν έκδοσιν μετ' ευμενείας και κρίσεως επιεικούς.

Ισως εις τι ωφεληθήσεσθε.

Παντως ευχήθητε υπέρ του πονήσαντος ευτελούς, πλην ουχί ρακενδύτου,

μοναχού και πρεσβυτέρου.

Εγραφον εν τη Ιερά της Παναγίας Τατάρνης Μονήτη εικοστή πέμπτη Ελαφηβολιώνος μηνός του βστ΄ εορτή του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου,

ο ελάχιστος εν αζύγοις Αρχιμ. Δοσίθεος"


"Τυπικόν του Οσίου και Θεοφόρου ημών

πατρός Σάββα του Ηγιασμένου"

Με την φροντίδα του Αρχ. Δοσιθέου ηγουμένου Ι.Μ. Παναγίας Τατάρνης

Όταν ο πρόλογος είναι τόσο περιεκτικός και ο υπογράφων τόσο σεμνός,

όπως λ.χ. στην περίπτωσή μας ο ηγούμενος της Ιεράς Μονής Τατάρνης αρχιμανδρίτης Δοσίθεος, ο οποίος με το

«Τυπικόν του Οσίου και Θεοφόρου ημών

πατρός Σάββα του Ηγιασμένου»

πραγματοποιεί ένα έργο ζωής, περιττεύουν τα σχόλια, ο δε λόγος περιέρχεται δικαιωματικά στο αποτέλεσμα και μόνον.

Ανώτερο λοιπόν κάθε πρόβλεψης αλλά και προσδοκίας, πλουτίζει την εκκλησιαστική βιβλιογραφία και βιβλιοθήκη με ένα έργο πράγματι ανεκτίμητο, το οποίο πολλοί βέβαια εσκέπτοντο, πολλοί αποφάσιζαν, αλλ’ ουδείς τολμούσε, τόσο διότι δεν διέθετε τα απαραίτητα προσόντα, όσο και διότι δεν ήταν διατεθειμένος ν’ αντιμετωπίσει την απαιτούμενη δαπάνη.

Χρήσιμο και απαραίτητο για τους ιεροψάλτες, τους ιερείς, τις Ιερές Μονές και τους Ιερούς Ναούς, το Τυπικόν του Αγίου Σάββα, είναι βέβαιο ότι θα αποσπάσει τα ευμενέστερα σχόλια και τους επαίνους, τόσο της Εκκλησιαστικής Αρχής

όσο και των άλλων λειτουργών,

γεγονός που τιμά τον επιμεληθέντα καλλιτεχνικά την έκδοση δόκιμο μοναχό αναγνώστη Σταύρο,

αλλά και εμάς εφ’ όσον συμβάλαμε στην εκδοτική παραγωγή του.

Κεντρική Διάθεση:

Νεκτάριος Παναγόπουλος, Χαβρίου 3 Αθήνα τηλ.:210 3224819

και απο τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΠΤΑΛΟΦΟΣ ΑΒΕΕ της εκλεκτής κ.Ορφανίδου Σοφίας στον τηλεφωνικό αριθμό: 210 9214820

Θα το βρείτε σε όλα τα θρησκευτικά βιβλιοπωλεία

... σύντομα και στην πόλη του Αγρινίου


Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2010

Ο πρώην πρόεδρος του Συλλόγου μας, κ. Μιχαήλ Οικονόμου (*), για το Δ΄ Διεθνές Μουσικολογικό και Ψαλτικό Συνέδριο.

Οι εντυπώσεις μου από την παρακολούθηση
του Δ΄ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
ΜΟΥΣΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΨΑΛΤΙΚΟΥ
Αθήνα, 8 – 11 Δεκεμβρίου 2009

Με ιδιαίτερη χαρά πληροφορήθηκα μέσω του διαδικτύου τη διοργάνωση του Δ΄ Διεθνούς Μουσικολογικού και Ψαλτικού Συνεδρίου στα πλαίσια του γενικού τίτλου «Θεωρία και πράξη της ψαλτικής τέχνης» και με ειδικό θέμα: Τά Γένη της Ρυθμοποιίας και τρέχοντα «ψαλτικά θέματα».

Το συνέδριο διοργάνωσε στην Αθήνα από 8-11 Δεκεμβρίου 2009 το Ίδρυμα Βυζντινής Μουσικολογίας της Ι. Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Έσπευσα, λοιπόν, να μεταβώ στην πρωτεύουσα, η οποία απέχει περίπου 300 χιλ. από τον τόπο διαμονής μου με την προσδοκία και την ελπίδα να βελτιώσω τις μουσικές μου γνώσεις.

Αφού παρακολούθησα μ’ ενδιαφέρον όλο το πρόγραμμα του συνεδρίου, επέστρεψα στον τόπο μου (οίκαδε) και θέλησα να κάμω έναν απολογισμό σχετικά με το τί απεκόμησα από το συγκεκριμένο συνέδριο, όπως είχα τη χαρά ν’ αποκομήσω από τα τρία (3) παρόμοια προηγούμενα συνέδρια, τα οποία, επίσης, είχα παρακολουθήσει.

Σε μία τέτοια, λοιπόν, διαδικασία «καθ’ εαυτόν» κατέληξα στο συμπέρασμα πως από το συγκεκριμένο συνέδριο συνέλεξα «άνθρακα».

Οι παρατηρήσεις μου είναι οι παρακάτω:

Πρώτον. Το συνέδριο ήταν ασφυκτικό. Υπήρχε ένα πλήθος εισηγήσεων, (51) τον αριθμόν, πράγμα που πρακτικά δεν είναι εφικτό να παρακολουθήσει κάποιος και να τις αφομοιώσει. Μου έδωσε την εντύπωση πως, παράλληλα με το κύριο θέμα του Συνεδρίου, ήταν και τούτο, να ικανοποιήσει όσο γίνονταν περισσότερα πρόσωπα – εισηγητές, άσχετα με το αποτέλεσμα. Την άποψή μου αυτή ενίσχυσε η τακτική: Σε περίπτωση που δεν μπόρεσε να είναι παρών κάποιος εισηγητής, σύμφωνα με το πρόγραμμα, αυτομάτως, βρίσκονταν κάποιος άλλος, “ευκαίρως ακαίρως”, έβγαζε από το τσεπάκι του μία εισήγηση και τη διάβαζε. Δεν ξέρω αν αυτό λέγεται επιστημονικό συνέδριο και δή ΔΙΕΘΝΕΣ!

Δεύτερον: Ένας ικανός αριθμός από τις εισηγήσεις δεν είχε καμιά απολύτως σχέση με το θέμα του συνεδρίου: “Τα Γένη της Ρυθμοποιίας”. Για το λόγο αυτό, υποθέτω, συμπληρώθηκε:” και τρέχοντα ψαλτικά θέματα”, για να καλυφθούν στο σημείο αυτό τ’ αρνητικά του επιστημονικού και ΔΙΕΘΝΟΥΣ, εννοείται, συνεδρίου.

Έχω τη γνώμη ότι τα τρέχοντα “ψαλτικά θέματα” ανήκουν στην αρμοδιότητα των Ιεροψαλτικών συλλόγων για να τα συζητήσουν, να τα προβάλλουν, να τα διεκδικήσουν και να τα επιλύσουν στο μέτρο του εφικτού. Τα όρια του επιστημονικού συνεδρίου βρίσκονται αλλού. Ίσως και πάλι τεχνηέντως, για το λόγο αυτό εφευρέθηκε η τάχα συνεργασία με την ΟΜΣΙΕ, το κεντρικό συνδικαλιστικό όργανο της Ιεροψαλτικής Τάξης. Πιστεύω, ήταν λάθος η συνεργασία αυτή. Τίποτα δεν απέδωσε και σε άλλα απέβλεπε.

Τρίτον: Στο Συνέδριο έγιναν ανακοινώσεις για γνωστά και τετριμμένα ζητήματα π.χ. “Περί κλάδων στους διατονικούς ήχους” και μάλιστα με επιχειρήματα διάφορες παραπομπές σε σύγχρονα βιβλία επιζώντων γνωστών Δασκάλων. Στο σημείο αυτό μου γεννήθηκε η απορία: Τί χρείαν έχομεν τοιούτων εισηγήσεων και δεν ρωτάμε τους εν ζωή Δασκάλους να μας εξηγήσουν το ένα και το άλλο που έχουν καταχωρίσει και δημοσιεύσει στα βιβλία τους; Πού το άκουσαν; Πού το βρήκαν; Ποιο το σκεπτικό τους; Τί εξυπηρετεί επιστημονικά η πληροφορία για ένα ζήτημα που μπορώ να μάθω στοιχεία από πρώτο χέρι, από την πηγή, από το δημιουργό;

Τί περιμένουμε να φύγουν απ’ τη ζωή και οι τελευταίοι “Γέροντες” της ψαλτικής και τότε να ψαχνόμαστε… τότε ν’ αρχίσουν τα όργανα… οι ατέρμονες βυζαντινισμοί… οι πάσης φύσεως διαφωνίες και εικασίες; Ίσως προκύψει με κάτι τέτοια και κάποιο διδακτορικό στο μέλλον.

Με όσα καταθέτω δεν αποβλέπω με κάποιο τρόπο στην απαξίωση του συνεδρίου. Κάθε άλλο. Δεν έχω τέτοια πρόθεση. Σέβομαι και τιμώ τους πάντες. Οι απόψεις μου τίθενται στην κρίση των αρμοδίων για αξιοποίηση ή απόρριψη. Επιδίωξή μου και επιθυμία μου είναι το Ε΄ Μουσικολογικό συνέδριο, όποτε αυτό προκύψει, να είναι πολύ καλύτερο για όλους.

Και τώρα, Μια πρόταση στην ΟΜ.ΣΙ.Ε.

Επειδή όλοι οι ψάλτες, λίγο – πολύ, δεν έχουμε καμιά παιδεία πάνω στη φώνηση, στην προφορά δηλαδή του Ελληνικού μας λόγου και χωλαίνουμε σε μεγάλο βαθμό – εκτός από τους χαρισματικούς ψάλτες – προτείνω να διοργανωθεί ένα πανελλήνιο συνέδριο με θέμα: “Προφορά και φώνηση του Ελληνικού λόγου”, όπου διακεκριμένοι δάσκαλοι της Δραματικής Σχολής θα διδάξουν το πώς πρέπει να προφέρουμε το ένα ή το άλλο φωνήεν, το ένα ή το άλλο σύμπλεγμα…

Το χάλι μας στο σημείο αυτό φτάνει σε κάποιες περιπτώσεις σε ακραία και βαρβαρίζουσα φώνηση της μητρικής μας γλώσσας. Το ζήτημα κρίνεται αναγκαίο δεδομένου ότι η Βυζαντινή μας Μουσική, η Ψαλτική είναι φωνητική, όχι οργανική και έχει σαν πρωταρχικό σκοπό ν’ αναδείξει, να προβάλλει τα ποιητικά κείμενα των ύμνων με εμμελή λόγο.

Μιχαήλ Ν. Οικονόμου

Δ. Σολωμού 15 – ΑΓΡΙΝΙΟ

(*) Ο κ. Μιχαήλ Οικονόμου είναι Θεολόγος-Φιλόλογος και Λαμπαδάριος του Ι. Ναού Αγ. Κων/νου Αγρινίου.

Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2010

Καλή Μεγάλη Τεσσαρακοστή και καλή Ανάσταση!


Νηστεύσωμεν νηστείαν δεκτήν,

εὐάρεστον τῷ Κυρίῳ,

ἀληθὴς νηστεία, ἡ τῶν κακῶν ἀλλοτρίωσις,

ἐγκράτεια γλώσσης, θυμοῦ ἀποχή,

ἐπιθυμιῶν χωρισμός,

καταλαλιᾶς, ψεύδους, καὶ ἐπιορκίας·

ἡ τούτων ἔνδεια,

νηστεία ἐστίν,

ἀληθὴς καὶ εὐπρόσδεκτος.

Ευχές...

Ευχόμαστε η Παναγία και Ζωαρχική Τριάς να δίδει στους νεόνυμφους Ανδρέα (Αντιπρόεδρο του Συλλόγου μας) και Γεωργία Αγγελή πλουσιοπαρόχως κάθε αγαθό, Πνευματικό και υλικό, πολυτεκνία, καλλιτεκνία και προκοπή βίου και Πίστεως.

Επιπλέον, στον κ. Γεώργιο Καρόπουλο, ταμία του Δ.Σ., ευχόμαστε να αναρρώσει ταχέως και να τον έχουμε και πάλι κοντά μας.

Το Δ.Σ. του Συλλόγου μας κοντά στους Ιεροψάλτες του Δήμου Θέρμου και της ευρύτερης περιοχής...

Την Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2009 ο Πρόεδρος και ο Γενικός Γραμματέας του Δ.Σ. του Συλλόγου μας επισκέφθηκαν τους Ιεροψάλτες του Δήμου Θέρμου και της ευρύτερης περιοχής στο Πνευματικό Κέντρο του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Θέρμου, προκειμένου να ενημερωθούν από κοντά για τα προβλήματα και τα αιτήματά τους. Η περιοχή αυτή, οφείλουμε να τονίσουμε, ότι έχει προσφέρει τα μέγιστα στο χώρο της Ψαλτικής Τέχνης και όλα τα μέλη μας εκεί είναι άξια επαίνου! Ευελπιστούμε δε μέχρι το τέλος της θητείας του το Δ.Σ. να επισκεφθεί κι άλλες περιοχές, έτσι ώστε να έχει μία ολοκληρωμένη εικόνα για τα θέματα που απασχολούν τους Ιεροψάλτες του Νομού μας. 

Ακολουθούν μερικά φωτογραφικά στιγμιότυπα από την επίσκεψή μας αυτή.

Η κοπή της Βασιλόπιτας του Συλλόγου μας...



Με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.Κοσμά

- ο οποίος απουσίαζε στην Αθήνα για το μνημόσυνο

του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος

κυρού Χριστοδούλου-

πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 24 Ιανουαρίου το μεσημέρι, στην αίθουσα εκδηλώσεων

του Ιερού Ναού Αγίας Τριάδος Αγρινίου,

η κοπή των δύο βασιλοπίτων του

Συλλόγου Ιεροψαλτών Νομού Αιτωλίας και Ακαρνανίας

"Άνθιμος ο Αρχιδιάκονος"

με έδρα την πόλη του Αγρινίου.

Οι αιδεσιμολογιώτατοι πρωτοπρεσβύτεροι και φίλοι του Συλλόγου,

π.Βασίλειος Μπρέσιακας προϊστάμενος του Ι.Ν.Αγίου Θωμά Αγρινίου

και π.Γεώργιος Τριανταφυλλάκης προϊστάμενος του

Ι. Ν. Αγίας Τριάδος Αγρινίου

ευλόγησαν τις πίτες του Συλλόγου, ενώ στην συνέχεια τον λόγο πήραν ο π.Βασίλειος Μπρέσιακας ο

οποίος μίλησε για την αξία του ιεροψαλτικού διακονήματος και έδωσε σε όλους εγκάρδιες ευχές

και ο πρόεδρος του Συλλόγου κ.Χρήστος Μουσελίμης .

Στην τελετή παρευρέθησαν πολλοί ιεροψάλτες ,ενώ το χρυσό φλουρί της Βασιλόπιτας,

βρήκε ο γενικός γραμματέας του Συλλόγου Ιεροψαλτών

Αιτωλίας και Ακαρνανίας"Άνθιμος ο Αρχιδιάκονος"

κ.Παναγιώτης Κουτσούκης.


Φωτογραφικά στιγμιότυπα απο την φετεινή εκδήλωση κοπής της Βασιλόπιτας του Συλλόγου Ιεροψαλτών Νομού Αιτωλίας και Ακαρνανίας "Άνθιμος ο Αρχιδιάκονος" με έδρα την πόλη του Αγρινίου.

Ευχαριστούμε θερμά τον αγαπητό φίλο κ.Λεωνίδα Γαρουφαλή για τις φωτογραφίες.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου

Ιεροψαλτών Νομού Αιτωλίας και Ακαρνανίας " Άνθιμος ο Αρχιδιάκονος"

με έδρα την πόλη του Αγρινίου

έξω από το γραφείο του Συλλόγου.